Враќање нема | Поплавите, сушите и топлотните бранови ќе бидат уште почести и посилни! Објавени страшни графикони, нѐ чека ли пекол на земјата?

762

Нема враќање на климата што опстојува на Земјата илјадници години, но некои од промените што ги гледаме сега може да забават или дури и да престанат ако го ограничиме зголемувањето на просечните глобални температури.

Рекордни пожари, историски поплави, суши и топлотни бранови доминираа во насловите во последните месеци, а ако се прашувате дали овие екстремни настани се поврзани со климатските промени и дали луѓето се одговорни, новиот извештај на стотици климатски експерти потврдува дека тоа е навистина така.

Всушност, „неспорно“ е дека човечката активност ги поттикнува климатските промени и влијае на океаните, атмосферата, мразот и биосферата на Земјата на „широко распространети и брзи“ начини, се вели во извештајот.

Во понеделник, 9 август, Меѓувладиниот панел на Обединетите нации за климатски промени (IPCC), тело за проценка на климата на ОН, го објави првиот дел од Шестиот извештај за проценка на IPCC на виртуелен медиумски настан.

 

Во извештајот, авторите прегледале повеќе од 14.000 студии кои документираат докази за климатските промени; да се евидентира влијанието на човечките активности врз глобалното затоплување; и дале моделски предвидувања за нашата иднина доколку не успееме да ги намалиме јаглерод диоксидот (СО2) и другите емисии на стакленички гасови кои се двигатели на климатските промени денес.

„Фактот дека IPCC се согласи, со согласност на сите 195 земји членки, дека човечката активност е несомнено причина за климатските промени е најсилната изјава што IPCC ја има дадено досега“, рече Ko Barrett, потпретседател на IPCC и виш Советник за клима при Националната администрација за океаните и атмосферата.

Овој извештај се осврнува на научни докази за тоа како се менува климата на Земјата и како човечките активности ги водат тие промени, сумирајќи ги наодите на глобалните лидери и креатори на политики. Извештаите на уште две работни групи ќе бидат поднесени до 2022 година; овие извештаи ќе се однесуваат на ранливоста на климата, влијанијата и адаптацијата во заедниците низ целиот свет и потенцијалните стратегии за ублажување, според IPCC.

Повеќе од 200 научници напишале и уредиле нов извештај и откриле дека човечката активност, пред сѐ производството на атмосферски СО2 при согорување на фосилните горива, го поттикнало глобалното затоплување со невидена брзина во 2000 година, пишува Live Science.

Поради климатските промени, човечките заедници насекаде на Земјата се погодени од екстремни временски настани кои се подолги, поинтензивни и почести. Доколку сегашното затоплување продолжи, Земјата ќе надмине загревање од 1,5 степени Целзиусови и ќе достигне два степени до 2050 година, што дополнително ќе ја зголеми сериозноста на екстремните временски услови.

Според сите идни сценарија за емисии што се разгледуваат во извештајот, „температурите на површината ќе продолжат да се зголемуваат барем до средината на векот“, пишуваат авторите.

Променливи промени

Нивоата на CO2 во атмосферата кои ја задржуваат топлината сега се повисоки отколку што биле во два милиони години; Мразот на Арктичкото море е на најниската точка во последните 1.000 години; и повлекувањето на глечерите е на невидено ниво во изминатите 2.000 години или повеќе, се вели во извештајот. Морињата се зголемиле повеќе во минатиот век отколку во претходните 3.000 години, со брзина од околу 4 милиметри годишно, а поплавите во крајбрежните области се удвоиле од 1960-тите, изјави Bob Kopp, коавтор на IPCC и директор на Институтот Rutgers за Наука за Земјата, океанот и атмосферата.

Топлотните бранови на копно и во океаните исто така се сега почести, се случуваат пет пати почесто отколку во 1950 -тите. Тешките суши што се случуваат еднаш во деценија се 70 проценти почести – и тој број може да се удвои доколку глобалните температури се затоплат за два степени, вели коавторката на IPCC, Paola Andrea Arias Gómez, вонреден професор на Универзитетот Antioquia во Medellín, Колумбија.

Силните урагани се формираат почесто – и предизвикуваат повеќе врнежи – отколку со децении претходно; а повеќето внатрешни области бележат почести и поинтензивни врнежи, се вели во извештајот.

„Со секое дополнително зголемување на глобалното затоплување, промените во крајности продолжуваат да бидат поголеми“, пишуваат авторите. На пример, екстремните топлотни бранови што се случуваа еднаш годишно, сега се случуваат приближно три пати во 10 години.

Со пораст на просечните глобални температури од само 0,5 Целзиусови степени, таквите топлотни бранови би се појавиле четири пати во една деценија, а добиените температури би биле скоро два степени повисоки. Рекордните врнежи и сушите слично би ја зголемиле фреквенцијата и интензитетот доколку Земјата продолжи да се загрева, констатираат научниците.

Нема враќање

Нема враќање на климата што опстојува на Земјата илјадници години, рече Барет на брифингот на IPCC. Сепак, некои од промените што ги гледаме сега може да забават или дури и да запрат ако го ограничиме зголемувањето на просеците на глобалната температура, додаде Барет. Но, без големи намалувања на емисиите што во моментов ја загреваат планетата, таа цел ќе биде „недостижна“.

„Постигнувањето глобална нето нулта емисии на CO2 е услов за стабилизирање на порастот на глобалната површинска температура предизвикана од CO2“, пишуваат истражувачите во извештајот.

Ограничувањето на затоплувањето под два Целзиусови степени, исто така, драматично ќе влијае на покачувањето на нивото на морето, додаде Kopp. Под сегашното затоплување, океаните се на пат да се зголемат за два метри до крајот на векот.

Губењето мраз од глечерите и ледените плочи на Гренланд и Антарктикот е неповратно и се очекува да продолжи со децении, така што океаните ќе продолжат да се зголемуваат дури и ако глобалните температури се пониски – но процесот ќе трае со векови, можеби и милениуми, изјави Kopp.

„Дури и во случај на најекстремен пример за неповратни промени, а тоа е нивото на морето и ледената покривка, има огромно влијание врз тоа колку брзо тоа доаѓа, а со тоа и колку е податлива таа промена“, нагласи тој.

Идните сценарија со ниски или многу ниски емисии на гасови нудат најперспективни резултати, со ефекти што би можеле да се забележат во рок од две децении, се вели во извештајот.

Иако сѐ уште е можно да се спречат многуте најстрашни влијанија од климатските промени, „тоа навистина бара невидена трансформациска промена, со брзо и итно намалување на емисиите на стакленичките гасови на нула до 2050 година“, заклучи Barrett на брифингот.

ПОВРЗАНИ ВЕСТИПОВЕЌЕ ОД АВТОРОТ