Во серија трудови објавени во научното списание Nature Astronomy, астрономите предупредуваат дека зголеменото светлосно загадување предизвикано од илјадници комерцијални сателити го загрозува губењето на природното, недопрено ноќно небо, како и иднината на нивната професија.
Зголемениот број на сателити кои орбитираат околу Земјата претставува невидена глобална закана за природата поради светлосното загадување што тие го создаваат, е најновото предупредување од астрономите.
Од 2019 година, бројот на сателити во ниската орбита на Земјата е повеќе од двојно зголемен, најмногу благодарение на компанијата SpaceX, која во меѓувреме го лансира првото мегасоѕвездие, составено од илјадници сателити. Наскоро се планира и лансирање на армада од нови интернет соѕвездија, кои ќе додадат уште илјадници сателити на веќе пренатрупаната област во орбитата на Земјата, на помалку од 2.000 километри над површината на планетата.
Зголемување на ризикот од судири на сателити и создавање облаци од отпад
Секој нов сателит всушност дополнително го зголемува ризикот да се забие во друг објект кој орбитира околу Земјата, со што ќе создаде уште повеќе остатоци. Ова исто така може да доведе до верижна реакција во која каскадните судири создаваат помали и помали фрагменти од отпад, дополнително зголемувајќи го облакот од вселенски отпад што ја рефлектира светлината назад кон Земјата.
Во серија трудови објавени во списанието Nature Astronomy, астрономите предупредуваат дека ова, зголеменото светлосно загадување, ја загрозува иднината на нивната професија. Во едно истражување, научниците нагласиле дека за прв пат измериле колку посветло ноќно небо финансиски и научно ќе влијае на работата на голема опсерваторија.
Влијание врз астрономијата
Нивните модели покажале дека за опсерваторијата Vera Rubin, огромен телескоп кој моментално се гради во Чиле, најтемниот дел од ноќното небо ќе стане 7,5 отсто посветол во следната деценија. Тоа би го намалило бројот на ѕвезди што опсерваторијата може да ги види за околу 7,5 отсто, изјави за AFP, John Barentine од Dark Sky Consulting, компанија со седиште во американската сојузна држава Аризона и коавтор на студијата. Тоа, исто така, ќе додаде речиси една година повеќе на истражувањето на опсерваторијата, кое ќе чини околу 21,8 милиони долари, додаде тој.
Тој особено нагласи дека постои уште една непоправлива цена за посветло небо што е невозможно да се пресмета – небесни настани кои човештвото никогаш нема да може да ги набљудува.
Загадувањето на светлината е полошо отколку што се мислело?
Зголемувањето на светлосното загадување всушност може да биде полошо отколку што се мислело. Друга студија, објавена во списанието Nature, користела опширно моделирање за да сугерира дека сегашните мерења на светлосното загадување значително го потценуваат феноменот.
Осветлувањето на ноќното небо, имено, нема да влијае само на професионалните астрономи и големите опсерватории, предупредуваат научниците. Тоа ја загрозува и нашата античка врска со ноќното небо, предупреди Aparna Venkatesan, астроном од University of San Francisco.
Универзумот е наше заедничко наследство и потекло, кое нè поврзува преку науката, раскажувањето приказни, уметноста, приказните за потеклото и културните традиции, а сега е во опасност, изјави таа во коментар за Nature.
Глобална закана за природата и културното наследство
Група астрономи од Шпанија, Португалија и Италија ги повикаа научниците да го запрат овој напад во природната ноќ.
Губењето на природниот аспект на чистото ноќно небо за целиот свет, дури и на врвот на K2 или на брегот на езерото Titicaca или на Easter Island, е глобална закана без преседан за природата и културното наследство. Ако не се запре, ова лудило ќе стане полошо и полошо, велат астрономите во коментар за списанието Nature.
Повикаа на драстично ограничување на мегасоѕвездието, додавајќи дека не смееме да ја исклучиме можноста за нивна забрана. Конкретно, тие посочуваат дека е наивно да се надеваме дека вселенската економија ќе се ограничи, ако не и ќе ја принуди, поради економските интереси кои се во прашање.
