Пандемијата била драматична и неочекувана, на некој начин драматична и катастрофална не само за физичкото, туку и за менталното здравје.
Карантините за време на пандемијата на Covid, како што се затворањето на училиштата, откажаните спортски активности и наредбите за престој дома, предизвикаа тинејџерскиот мозок да старее предвреме, дури за четири години, открија научниците од University of Washington.
Една нова студија, објавена во списанието Proceedings of the National Academy of Sciences, е дополнителен доказ дека пореметувањата во секојдневните рутини може да придонесат за развој на проблеми во однесувањето, зголемување на нарушувањата во исхраната и развој на анксиозност и депресија кај адолесцентните девојчиња и момчиња, пренесува NBC.
Научниците од универзитетскиот Institute for Brain Research and Science (I-LABS) ја започнале студијата користејќи магнетна резонанца уште во 2018 година за да утврдат како структурата на мозокот на 160 тинејџери од околината на Seattle се развивала со текот на времето. Учесниците во студијата, речиси еднаков број на момчиња и девојчиња, биле на возраст меѓу 9 и 19 години на почетокот на студијата.
Водачот на истражувањето, ко-директор на I-LABS, Patricia Kuhl, рече дека тие не можеле да ги следат скенирањата на мозокот до 2021 година, откако започна карантинот со Covid во 2020 година, поради што го префрлија фокусот на студијата за да дознаат како изолацијата влијаела на структурата на мозокот кај адолесцентите.
Со мерење на дебелината на церебралниот кортекс – надворешниот слој на мозочното ткиво што ги контролира неговите функции на повисоко ниво, како што се расудувањето и одлучувањето – тие откриле дека мозокот на тинејџерите старее предвреме – за 1,4 години, додека скенирањето на мозокот на девојчињата покажало забрзано стареење за дури 4,2 години, покажа студијата.
Церебралниот кортекс природно се разредува како што старееме. И хроничниот стрес може да предизвика слични промени во мозокот. Но, во периодот од три години помеѓу првото скенирање и следењето, церебралниот кортекс се разреди кај тинејџерите многу повеќе отколку што очекувале истражувачите.
Како што старееме, разредувањето на кортексот е поврзано со помалку време за брзо процесирање на информациите, помалку флексибилно размислување и сите други проблеми што ги поврзуваме со стареењето, рече Kuhl. Генерално, ова забрзано стареење го забележавме кај сите тинејџери кои учествуваа во истражувањето.
Стареењето на мозокот е поизразено кај тинејџерките
Стареењето на мозокот било поизразено кај тинејџерките. Скенирањето покажа дека истенчувањето е широко распространето низ мозокот на девојчињата, што се случува во 30 региони во двете хемисфери и во сите лобуси. Во машкиот мозок, истенчувањето било ограничено на само два региони, и двата во окципиталниот лобус, кои влијаат на перцепцијата на растојанието и длабочината, препознавањето на лицето и меморијата.
– Поголемото влијание врз девојчињата може да се должи на разликите во важноста на социјалната интеракција за девојчињата во споредба со момчињата, смета Kuhl. Момчињата се собираат за спорт и физичка активност, а девојчињата адолесценти имаат тенденција да се потпираат на личните односи за емоционална поддршка и развој на сопствениот идентитет.
– Кога девојчињата и жените се под стрес, постои природна реакција да се соберат и да разговараат за тоа, кога се ослободуваат окситоцин и други невротрансмитери за добро чувство, рече д-р Ellen Rome, шеф на адолесцентната медицина во Children’s Hospital in Cleveland, која не учествувала во истражувањето.
Што значи предвременото стареење на мозокот во секојдневниот живот на младите луѓе кои биле принудени да се справуваат со пандемични ограничувања, често сами во своите соби, да посетуваат настава преку Zoom или без социјални врски?
Дали постојат долгорочни ризици за „пандемијските мозоци“?
Истражувањето не укажува дека карантините предизвикале промени во мозокот. Имено, нарушувањата на менталното здравје биле во пораст кај децата и пред пандемијата на Covid. Но, студијата сугерира дека истенчувањето на кортексот може да биде поврзано со зголемена анксиозност, депресија и други нарушувања во однесувањето, објаснува Kuhl.
Друга студија за скенирање на мозокот спроведена во 2022 година на Stanford University покажа слични промени во дебелината на кортикалниот мозок кај тинејџерите за време на ограничувањата за ковид. Истражувачите од Stanford го споредиле стресот и нарушувањата предизвикани од пандемијата со детските трауми, како што се насилството, запоставувањето и семејната дисфункција.
Kuhl истакнува дека пандемијата била трауматично време за сите, особено за младите луѓе кои доживуваат интензивни промени во нивниот емоционален и бихејвиорален развој во тој период од нивниот живот. Изолацијата има уште поштетно влијание врз нивното емоционално здравје.
Пандемијата била драматична и неочекувана, на некој начин драматична и катастрофална не само за физичкото, туку и за менталното здравје, смета Kuhl.
CDC извештаи: Самоубиствени мисли и огромни нивоа на безнадежност кај тинејџерите
Од 2021 година, неколку извештаи за менталното здравје на младите од Центрите за контрола и превенција на болести откриле невидени нивоа на безнадежност и самоубиствени мисли кај тинејџерките и момчињата.
На почетокот на август, истражувањето на CDC покажа мало подобрување на менталното здравје кај тинејџерите, иако дури 53 отсто од средношколките велат дека сè уште чувствуваат постојана тага.
– Постојат периоди во развојот на мозокот кога одредени видови на учење се најефективни, вели д-р Jonathan Posner, професор по психијатрија на Faculty of Medicine at Duke University, наведувајќи го како пример странскиот јазик што е многу полесно да се научи како дете отколку како возрасен.
– Тинејџерските години се исклучително важни за општествениот развој, рече Posner, кој не бил вклучен во новото истражување. Ако нема таква социјална интеракција, едноставно нема можност за такво социјално учење.
Кортексот не може повторно да расте и продолжува да се намалува во текот на животот. Сè уште не е целосно јасно дали прерано стареењето на „пандемичниот мозок“ на младите луѓе исто така може да биде изложен на поголем ризик од развој на нарушувања како ADHDи депресија, а можеби дури и болести како Алцхајмерова и Паркинсоноваболест, рече Kuhl.
Децата се издржливи и може да им се помогне да се вратат во нормала
Социјалните вештини на многу деца заостануваат по пандемијата на Covid. Во овој период, тие ја изгубиле способноста да се движат во општествениот свет со своите врсници.
Но, експертите велат дека губењето на мускулите на социјалната интеракција не мора да биде трајно ако и социјалните интеракции и односите на младите луѓе се опоравиле по пандемијата.
За среќа, децата се навистина издржливи и можеме да им помогнеме да се вратат во нормала. Но, во исто време не сакаме да се залажуваме, мислејќи дека сето тоа е безначајно. Напротив, тоа имало значително влијание врз нивниот раст и развој, според Posner.
Написот првично е објавен на NBCNews.com
