Пронајдена е фасцинантна глинена плочка која нуди увид во деловните практики уште пред 3.500 години во античкиот град Alalah, некогашниот раздвижен главен град на одамна заборавеното кралство Mukish.
Локацијата на Alalah долж брегот на Средоземното Море во близина на денешниот град Antakya го предодреди како трговски и административен центар.
Археолозите го открија објектот додека вршеле реставраторски работи во Alalah по серијата земјотреси што ја уништија јужна Турција и северна Сирија во февруари 2023 година, оставајќи десетици илјади мртви и повредени и предизвикувајќи голема штета на имотот, вклучително и споменици направени од тули од кал исушени на сонцето во Recite Atchani, местото на ископување на Alalah. Британскиот археолог Sir Leonard Woolley првпат започнал да ископува таму во 1930-тите.
Пред портите на градот Alalah летово, археолозите предводени од актуелниот директор на ископувањата во Tell Atchana, Murat Akar, професор по археологија на турскиот Mustafa Kemal University, откопаа глинена плоча во одлична состојба, со само неколку површински гребнатини, пишува Forbes. Плочката е со административен текст, древна форма на книговодство што ги евидентира суровините што ги користеле работниците во палатата и готовите производи што ги произведувале и дистрибуирале.
Големо откритие
Точната цел не е позната.
„Сè уште не знаеме дали мебелот доаѓа или заминува. Тоа е или работна нарачка за изработка на мебел или потврда за испорака на мебел“, вели Jacob Lauinger, професор по асириологија на Johns Hopkins University, кој работи на дешифрирање на клинесто писмо.
Плочката е со големина од околу четири на четири сантиметри, но може да биде од голема помош во разбирањето на секојдневниот живот пред повеќе од три милениуми.
„Веруваме дека оваа плочка, тешка 28 грама, ќе даде нова перспектива во однос на разбирањето на економската структура и државниот систем од доцното бронзено време“, рече Mehmet Ersoy, министер за култура и туризам на Турција.
Аха, момент !
Плочката содржи информации забележани на акадски, изумрен семитски јазик кој се зборувал во античка Месопотамија и е напишан со препознатливо клинесто писмо. Lauinger ја анализира содржината на полочката со Zeynep Türker, докторант на Johns Hopkins Department of Middle Eastern Studies, која ќе биде главен автор на студијата за откритието.
Писарите глинените знаци ги правеле користејќи трска. Lauinger и Türkerпочнале да го проучуваат натписот под микроскоп откако конзерваторот на ископините во Alalah го исчистил глинениот предмет од нечистотија што се насобрал во неговите пукнатини и го оневозможил читањето. Преведувачката работа комбинира индуктивно и дедуктивно расудување, рекол Lauinger во едно интервју. Ова значи дека истражувачите ги разгледуваат минатите обрасци заедно со новите физички докази.
„Нашиот аха момент е дека веднаш можевме да го препознаеме клинот што укажува на дрвени предмети. Знаевме дека ископувањата од 1930-тите откриле мала група плочици кои ја документираат работата на работилницата за мебел, и кога го споредивме нашата нова плочка со нив, тие се поклопија во формат, иако количините на мебел на новата плочка биле многу поголеми.“ објасни тој.
На оваа плочка е забележан купувач по име Yarim-Lim кој купил нешто од жена по име Hebat-sehirni и нејзиниот син Ebi-Addua и го платил со сребрени шекели и јачмен. “Платени се“, пишува на плочката за продавачите, „и нивните срца се задоволни“, се вели во написот на Forbes.
