Во Минхен започна судењето на менаџерите на Wirecard, банкротирана фирма за финансиски услуги.
Со таа компанија се гордееа и германските власти, но потоа се покажа дека сè е огромна измама.
Кулата од карти почна да се руши со телефонскиот повик до новинарот на Фајненшл Тајмс, Ден Меккрум. Се јави инсајдер од австралискиот свет на парите. „Кажи, дали те интересираат неколку германски гангстери?
Тоа секако го интересираше новинарот. Потоа, во 2014 година, првпат слушнал за германската компанија Wirecard. Во Германија многу луѓе знаеја за неа, но тогаш никој не веруваше во она што ѝ го кажал извор од Австралија на новинарот: дека нешто не е во ред со деловните сметки на Wirecard.
Приказната за Wirecard започнува кон крајот на деведесеттите, кога многу германски директори сè уште не знаеле ништо за интернет трговијата и дигиталните трансакции. Основачите, Детлев Хопенрат и Питер Херолд, видоа бизнис можност во ова и создадоа фирма за дигитални финансиски услуги во предградијата на Минхен.
Хопенрат беше директор на Wirecard. Бизнисот не започна како што замислуваа, иако инвеститорот Технологхолдинг инвестираше неколку милиони марки.
Доаѓа лисица во кокошарникот
Проблеми имаше и со техниката, па беше доведен „стручњак“, Австриецот Јан Марсалек. Судењето треба да покаже кои биле неговите вистински намери, само Марсалек се впуштил во радикална промена на програмата и значителни трошоци – за кои не му кажал на директорот Хопенрат.
Веќе во 2000 година, директорот покани финансиски експерт од ревизорската куќа КПМГ, а таа го испрати Маркус Браун во Wirecard. Како што се испостави, тоа беше како да прќање на лисица да го провери кокошарникот: Браун виде можност да ги наполни џебовите.
Тој веднаш заборави на својата работа во ревизорската куќа и со задоволство прифати позиција во Wirecard, а Хопенрат се повлече во надзорниот одбор. Браун заедно со Марсалек почна да ја презема компанијата.
Поради зголемените финансиски тешкотии, изгледаше како спас кога Браун дојде во Хопенрат со понуда од инвеститорот Пол Бауер-Шлихтегрол да инвестира во Wirecard. Иако тогаш веќе беше јасно дека нешто смрди: Бауер-Шлихтегрол заработи милиони на Интернет преку сомнителни портали со коцкање и порно содржина.
Тогаш е направен последниот потег – се турка банкрот, за да се изнуди основачот на компанијата од него.
„Германскиот одговор до Амазон“
После тоа, компанијата малку го смени името – од 2006 година, наместо Wire Сard беше напишан споено Wirecard. Браун беше на чело, а инвеститорот Бауер-Шлихтегрол се приклучи на надзорниот одбор.
Барем на хартија, бизнисот започна одлично: десетици милиони евра промет, излегување на берзата… Германските политичари почнаа да зборуваат за Wirecard како германски одговор на Amazon или Google.
Потоа, во 2007 година, беше основана азиска подружница во Сингапур и, според книгите на компанијата, парите изгледаше како да се слеваат таму. Во Германија, Wirecard достигна пет илјади вработени, а директорот Браун се препушти на луксуз: бонуси, дворци, приватен авион.
Кога „Фајненшл тајмс“ го објави првиот напис во 2014 година за сомнителните салда на „Виркард“, во кој се тврдеше дека деловните салда во Сингапур се целосна фантазија – единствениот епилог беше тужбата против весникот.
Три години подоцна, Wirecard дури влезе во „првата лига“ на најголемите германски компании, индексот DAX. За време на нејзината посета на Кина во 2019 година, канцеларката Ангела Меркел се залагаше за отворање на огромниот кинески пазар за Wirecard.
Што се случи?
Дури кога медиумите во Германија почнаа да ги истражуваат наводите на американските весници, беше наредено посериозно испитување на бизнисот на оваа компанија. Така се разоткри џиновската измама, а акциите паднаа во амбис – од 167 евра пред написот во Фајненшл Тајмс на речиси нула.
Во обвинението кое го следат 900 регистратори на документи и материјали, се тврди дека близу две милијарди евра на сметки во Азија не ни постоеле. Тие пари беа гаранција дека Wirecard нуди онлајн трансакции и добива дебели инвестиции.
По стечајот во 2020 година, милијарди евра исчезнаа без трага, бројни приватни инвеститори од банката останаа со празни раце, а Wirecard конечно беше фатен од државното обвинителство.
Резултатот е обвинение од 474 страници, кое почна да се чита овој четврток (8 декември) пред судот во Минхен. Одговорните се обвинети за „создавање криминална група за измама, проневера, манипулација на пазарот и деловните книги… Им се заканува долга затворска казна.
Првообвинетиот Браун (53) бил уапсен откако „исчезнале“ околу 1,9 милијарди евра, но биле пронајдени само мал дел од тие пари. На обвинителна клупа седат и други поранешни шефови на Wirecard, но не и Јан Марсалек. Се верува дека имал врски во службите, па навреме и избегал на полицијата. Не се знае каде се наоѓа, се шпекулира дека е во Русија, но тамошните власти не одговориле на барањето за екстрадиција.
Поранешниот директор Браун одбива да сведочи, а обвинителството има тешка задача да ги докаже сите погрешни постапки. Судот во Минхен веќе закажа рочишта за цела 2023 година и почетокот на 2024 година.
Џерн Леогранд, еден од поранешните вработени на Wirecard, во книгата „Bad Company“ жали за изборот што го имал Браун.
„Или ќе влезе во историјата како најглупавиот извршен директор на сите времиња, признавајќи дека не знаел од каде доаѓаат повеќе од 75 отсто од приходите на компанијата. Или ќе признае дека учествувал во измама насочена од банда во Wirecard“.
