Откривањето на најголемата молекула на алкохол некогаш видена во универзумот треба да фрли светлина на тоа како се формираат небесните тела како што се кометите и ѕвездите.
Во вселената има алкохол. Не, ова не се шишиња вино фрлени од невнимателни астронаути, но алкохолот е таму во микроскопска молекуларна форма. Научниците веруваат дека ја откриле досега најголемата молекула на алкохол во универзумот, во форма на пропанол.
Молекулите на пропанол постојат во две форми или изомери, од кои и двете сега се идентификувани во набљудувањата. Првата форма е нормален пропанол, кој првпат бил откриен во регионот на формирање на ѕвезди, а вториот е изопропанол (клучна состојка во средството за дезинфекција на рацете), кој никогаш досега не бил виден во меѓуѕвездениот простор.
Овие научни откритија треба да фрлат светлина на тоа како се формираат небесните тела како што се кометите и ѕвездите.
Откривањето на двата изомери на пропанол е уникатно моќно во одредувањето на механизмот на формирање на секој од нив. Бидејќи многу личат еден на друг, физички се однесуваат на многу сличен начин, што значи дека двете молекули треба да бидат присутни на исти места во исто време, истакнува астрохемичарот Rob Garrod од Универзитетот во Вирџинија.
Единственото отворено прашање е кои точно количества се присутни – ова го прави нивниот меѓуѕвезден однос многу попрецизен отколку што би бил случајот со другите парови на молекули. Тоа, исто така, значи дека хемиската мрежа може да се намести многу повнимателно за да се одредат механизмите со кои се формираат, додава тој.
Наведените молекули на алкохол се пронајдени во она што е познато како „породилна соба“ на ѕвездите, џиновски регион за формирање ѕвезди наречен Стрелец Б2. Регионот се наоѓа во близина на центарот на Млечниот Пат и блиску до Стрелец А*, супермасивната црна дупка околу која е изградена нашата галаксија.
Иако овој тип на молекуларна анализа на длабоката вселена се спроведува повеќе од 15 години, доаѓањето на телескопот Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) во Чиле пред 10 години го зголеми нивото на детали до кои можат да пристапат астрономите.
ALMA нуди повисока резолуција и повисоко ниво на чувствителност, овозможувајќи им на истражувачите да идентификуваат молекули кои не биле видливи порано. Способноста да се извлече специфичната фреквенција на зрачење што ја емитува секоја молекула во зафатен дел од универзумот како што е Стрелец Б2 е клучна за пресметување на она што е таму.
Колку е поголема молекулата, толку повеќе спектрални линии произведува на различни фреквенции. Во извор како Стрелец Б2, има толку многу молекули кои придонесуваат за набљудуваното зрачење што нивните спектри се преклопуваат и тешко е да се одвојат нивните отпечатоци од прсти и да се идентификуваат поединечно, вели физичарот Holger Müller од Универзитетот во Köln во Германија.
Благодарение на начинот на кој ALMA може да открие многу тесни спектрални линии, како и лабораториската работа која сеопфатно ги карактеризираше знаците што изомерите на пропанол би ги дале во вселената, научниците успеале да го направат откритието. Пронаоѓањето на молекули кои се тесно поврзани, како што се нормалниот пропанол и изопропанол, и мерењето на нивното изобилство во однос на едни со други, им овозможува на научниците подетално да ги разгледаат хемиските реакции кои ги создале.
Продолжува работата за откривање на повеќе меѓуѕвездени молекули во Стрелец Б2 и за разбирање на типот на хемиска ролна што води до формирање на ѕвезди. ALMA ги забележа и органските молекули изопропил цијанид, N-метилформамид и уреа.
Сè уште има многу неидентификувани спектрални линии во спектарот ALMA на Стрелец Б2, што значи дека останува уште многу работа за да се дешифрира неговиот хемиски состав. Во блиска иднина, проширувањето на инструментацијата ALMA на пониски фреквенции веројатно ќе ни помогне дополнително да ја намалиме спектралната конфузија и евентуално да овозможиме идентификација на дополнителни органски молекули во овој спектакуларен извор, вели астрономот Karl Menten од Институтот за радио астрономија Max Planck во Германија.
Истражувањето е објавено во научното списание Astronomy & Astrophysics.
