Возрасните кои читаат со деца не мора нужно да бидат нивни родители. Можат да бидат и други возрасни лица со кои не се во роднинска врска.
Празниците се време кога децата добиваат книги како подароци, но за да заронат во тој свет на имагинација и култура, возрасните треба да ги читаат со нив за да може прочитаниот текст да биде разбран, велат од фондацијата Bofill со седиште во Барселона.
Организацијата за истражување на образовната политика забележува дека меѓу 20 отсто и 23,2 отсто од учениците во Шпанија имаат ниско ниво на читање со разбирање, што обично е показател за училишен неуспех. Основношколските деца на возраст од 8 и 9 години, чии родители читаат со нив, генерално се понапредни во разбирањето на текстовите од децата кои не читаат со своите родители дома, додаваат од Фондацијата.
За да им овозможи на децата да читаат во придружба на возрасни, доколку нивните родители не можат или не сакаат да го сторат тоа, таа започна специјална програма наречена „Семејства, сојузници на читањето“. Во образовните центри, библиотеките и социјалните центри има луѓе подготвени да читаат со децата и да им објаснат на родителите како да го направат тоа.
Од Фондацијата велат дека од клучно значење е да се поттикне читањето надвор од училиштето за да се „избегне социјалната исклученост“ на децата кои растат во неповолна средина, односно да се создадат ученици кои се отпорни на таква средина.
Juan Mata, педагог и професор 40 години на Универзитетот во Гранада, детално го проучувал овој феномен.
Понекогаш се мисли дека читањето е поврзано само со училиштето, но тоа не е така. Училиштето има важна улога, но клучната средина е семејството, вели тој.
Децата ќе го усвојат она што го гледаат околу себе додека растат. Она што семејството веќе го усвоило, без разлика дали тоа е читање, социјални односи, спортување или танцување, во голема мера ќе ги одреди преференциите на детето, додава тој.
Овој процес, кога станува збор за читање, започнува пред детето да влезе во училиште. Потоа тоа само продолжува.
Постапката треба да се состои од читање на глас пред спиење, семејни разговори околу книги, одење во книжарници со родителите, присуство на книги, весници или списанија во вашата куќа. За подароците што се состојат од приказни, стрипови или романи, објаснува Mata.
Овој екосистем на книги е одлучувачки и, за жал, ова го кажувам со болка, ја започнува кривата што ги одвојува децата кои природно влегуваат во светот на читањето од оние кои не влегуваат, додава тој.
Читањето со разбирање има последици по речиси сите предмети во училиште.
Ако не можеме да го разбереме текстот на математичката задача, ќе ни биде тешко да го решиме, забележува Мата.
Има и парадокс за кој тој предупредува. А тоа е дека училиштето, најдобрата алатка за учениците од сиромашните домови, ја зголемува оваа нееднаквост без да биде свесен за тоа.
Учебниците се наменети за деца кои течно читаат. Концептот на учебникот е прилагоден на деца со веќе усвоен вокабулар. И така, полека, речиси од почетокот, разделувањето на децата врз основа на нивната читачка способност започнува и се појавува подоцна во средно училиште, вели Mata.
Quim ќе наполни шест години и секоја вечер пред спиење неговиот татко Luis Rivera чита со него во нивниот дом во Валенсија. Кога бил бебе, Luis и неговата партнерка Helga му читале на глас страници од нивните книги додека тој заспивал во креветот меѓу нив.
Потоа му читаа класични приказни, како „Ивица и Марица“. Сега обично одат во библиотека за да ги изберат заедно. Заедно ги читаа и на глас.
Понекогаш извесно време пукаме од смеење бидејќи некои книги имаат хумор и за деца и за возрасни, вели Luis. Quim вели дека навистина сака да чита.
Carmen Canabate, учителка во јужниот град Алмерија, поминала голем дел од својата кариера набљудувајќи ги разликите во разбирањето на читањето кај децата.
Децата кои растат во семејства со богата културна средина, која не е ограничена само на книги, имаат видливо искуство, вели Canabate.
Тој забележува дека образовните центри и библиотеките можат значително да ја ублажат оваа разлика доколку им обезбедат на децата придружници за читање или ако ги охрабрат родителите да читаат со своите деца.
Недостигот на блиска личност, како сопатник во читањето, обично има социјални корени. Има родители, вели Juan Mata, кои, на пример, не можат да го направат тоа бидејќи работното време не им дозволува.
Трети, пак, имаат ниска самодоверба во однос на нивната способност за читање и не се чувствуваат способни да ги следат децата во тоа. Некои мислат дека тоа не е нивна работа, туку задача на училиштето, вели Silvia Blanch, професорка од Universitat Autònoma de Barcelona
Фондацијата Bofill затоа започна програма во која 1.800 волонтери ги придружуваат децата додека читаат на каталонски и шпански.
Mario Armengou, 76-годишен пензионер, веќе 40 години воведува климатизери во индустриските погони. Сега веќе десет години чита со деца.
Јас немам внуци, па за овие деца го правам истото како за моите внуци. Прекрасно е да се види како нивните очи се отвораат кога напредуваат, вели тој.
Децата кои растат во неповолна семејна средина, а кои сепак постигнуваат одлични резултати на училиште, се добри читатели.
Alejandra, по потекло од Чиле, ја запишала својата ќерка на таа програма во Барселона бидејќи самата не може да и помогне да чита каталонски. Исто така, не може да ѝ помогне дури и со шпанскиот јазик, бидејќи мора да го поминува поголемиот дел од своето време со друго, аутистично дете.
Девојчето оди во основно училиште и вели дека и помогнало посетувањето на програмата. Сега таа се чувствува посигурна на часовите.
Ми помогна и во пишување и во читање. Порано ми беше тешко да читам, но сега навистина тоа го правам течно, истакнува девојчето.