Револуционерна студија ги идентификува планинските венци Пиринеите и европските Алпи како ветувачки извори на бел водород, природен гас кој може да игра клучна улога во решавањето на климатската криза.
Според студијата, огромни резерви на ова чисто гориво би можеле да постојат во кората на Земјата, што ги зголемува надежите за нејзината иднина како алтернатива на фосилните горива.
Имено, белиот водород, познат и како природен или геолошки водород, привлекува сè поголемо внимание во последните години поради неговиот потенцијал да ги замени изворите на енергија кои емитуваат јаглерод.
За разлика од повеќето комерцијални водороди, кој се добива од фосилни горива, белиот водород се произведува преку природни геолошки процеси, а кога се согорува, испушта само вода.
За да лоцираат значителни резерви, научниците користеле компјутерски модели за симулирање на движењето на тектонските плочи, идентификувајќи ги областите каде што условите се оптимални за создавање на бел водород.
Интересот расте
Според студијата, овие услови се јавуваат во планинските венци каде што големи количини на карпи од обвивката биле изложени на циркулација на вода во текот на милиони години, што доведува до процес наречен „серпентизација“. Оваа хемиска реакција помеѓу водата и карпите богати со железо длабоко во Земјината кора произведува водороден гас.
Геологот и коавтор на студијата Frank Zwaan од Helmholtz Center for Geosciences во Germany, нагласува дека иако постоењето на природниот водород е познато подолго време, тој не е широко истражен како извор на енергија. Сепак, со зголемената итност на климатската криза, интересот за алтернативни горива расте.
Откривањето на белиот водород не е сосема ново. Во 1987 година, извор на вода во Мали експлодирал кога работник запалил цигара во близина, откривајќи скриен депозит на водород. Бунарот бил запечатен, но подоцна повторно е отворен во 2011 година и оттогаш обезбедува водород за напојување на локалното село. Други откритија на бел водород се случиле во САД, Австралија и Франција, но лоцирањето на значителни, достапни резерви останува предизвик.
Геохемичарот Geoffrey Ellis од Geological Institute на USA, кој не бил вклучен во студијата, забележал дека иако научниците долго време ги разбираат процесите што ги изнесуваат карпите од обвивката на површината, ова истражување обезбедува поквантитативен пристап за проценка на можните региони богати со водород.
Тоа не е чудотворен лек, но…
Следниот клучен чекор е да се одреди каде се акумулирал белиот водород во резервоарите што можат да се извлечат. Научниците исто така ја истражуваат можноста за вештачко подобрување на процесот на серпентинизација со инјектирање вода во карпести формации каде што се поволни услови за производство на водород. Раните истражувачки напори веќе се во тек во Франција, на Балканот и во САД.
И покрај ветувањето за бел водород, остануваат значајни предизвици. Развојот на ефикасни техники за екстракција и инфраструктура потребна за складирање и транспорт ќе трае со години. Zwaan предупредува дека белиот водород има огромен потенцијал, но дека неговата комерцијализација нема да се случи преку ноќ.
„Не треба да очекуваме тоа да биде инстант чудотворен лек“, тврди тој, споредувајќи ја неговата можна траекторија со онаа на нафтата, која останала занимвливост додека не се развијат техники за екстракција од големи размери.
И покрај ова, научниците и експертите за енергија остануваат оптимисти дека белиот водород може да стане клучен играч во глобалната транзиција кон почиста енергија. Со континуирано истражување и инвестиции, ова би можело да обезбеди одржлива алтернатива на фосилните горива во светот оптоварен со климатските промени.
