Средоземното море веќе еднаш во историјата пресушило, научниците тврдат дека ако тоа се повтори, овој пат ќе биде засекогаш.
Средоземното Море е поврзано со Атлантскиот Океан преку најмалиот природен канал – Гибралтарскиот теснец, кој е широк само околу 13 километри, некои дури и го препливале, а по ведар ден од шпанскиот брег може лесно да се види мароканскиот дела од теснецот.
Од друга страна, се чини дека не би требало многу на природата едноставно да ја затвори таа врска меѓу Европа и Африка, што би резултирало со изолација на Средоземното Море. Покрај тоа, ова веќе се случило во историјата.
Пред околу шест милиони години, нешто предизвикало отсекување на Средоземното Море од океанот. Ова можеби било предизвикано од леденото доба, кое го спуштило нивото на морето доволно за да остави копнен мост меѓу Шпанија и Мароко. Изолацијата на Медитеранот може да биде и резултат на тектонски процеси.
Во нешто што се нарекува Месинска криза на соленоста, Средоземното Море последователно испарувало во текот на следните илјада години, а неговото дно се претвори во сув слив на 3 до 5 километри под нивото на морето, испрекинат со солени езера слични на денешното Мртво Море. Но, на крајот, Средоземното Море се вратило со драматична брзина во мегапоплава каква што светот никогаш не видел.
Траги од сушење
Науката откри интересни докази кои покажуваат дека Средоземното Море целосно пресушило. Огромни реки како Нил и Рона денес се влеваат во Средоземното Море на ниво на морето, но во споменатиот период овие реки дотекувале во коритото на некогашното Средоземно Море. Во тој процес, тие издлабиле големи кањони кои допирале до дното на морето, на 2700 метри под нивото на морето.
Во Каиро, на пример, кањонот Нил бил откриен за време на ископувањето на браната Асуан. Последователните истражувања откриле формација поголема од Големиот Кањон. Сличен кањон бил пронајден по должината на реката Рона, кој бил издлабен за помалку од 100.000 години.
Јадрата под самото Средоземно Море откриваат минерали како што се гипсот и камената сол, кои обично се таложат кога солената вода се суши. На некои места се пронајдени наслаги на сол со дебелина до еден километар.
Во Средоземното Море секоја секунда се слевале сто милиони кубни метри вода
Споменатата месинска криза на соленоста завршила ненадејно во она што било веројатно најголема поплава во историјата на планетата, пред приближно 5,3 милиони години. Копнениот мост помеѓу денешна Шпанија и Мароко бил пробиен, отворајќи ги портите кон Zanclean. Таа мегапоплава издлабла канал од 200 километри низ теснецот, продлабочувајќи го можеби околу 40 см дневно. Огромна количина на вода брзо повторно го наполнила Средоземното Море. Повеќето базени повторно се наполниле за не повеќе од две години, а можеби и за само неколку месеци, со вода која на својот врв се продлабочувала за околу десет метри дневно.
Зачуваните карактеристики на подводна ерозија им кажуваат на научниците точно колку силна била таа поплава. Под Алборанското Море, источно од Гибралтарскиот Проток, се наоѓа древен вулкан под вода, зад кој е наталожено огромно количество талог, кој е долг 35 километри, широк 7 километри и дебел 163 метри.
Иако доказите не се убедливи, научниците веруваат дека овие наслаги најверојатно ги оставила голема поплава која течела околу вулканот. Карактеристиките на ерозијата сугерираат дека овој наплив на вода бил околу илјада пати посилен од протокот на Амазон, што значи дека приближно сто милиони кубни метри вода се влевало во Средоземното Море секоја секунда.
Најголемото наоѓалиште на мегапоплави во светот
Но, колку обемна била таа поплава? Ако го наполнила целиот Медитеран, би морала да остави траги и на други места. По должината на источниот раб на Сицилија се протега подводна карпа наречена Малта Ескарпмент, која е навистина огромна – долга 290 километри и висока речиси четири километри. Бидејќи водата паѓала над неа, можно е да течела низ Noto Canyon. Noto, со височина од 700 метри, пострм е и подлабок од кој било друг кањон од ваков вид во светот. Водата можеби течела низ тој тесен влез во источниот Медитеран.
На источната страна на падината кај Noto Canyon има нанос од талог дебел до 800 метри. Природата на ова наоѓалиште е доволно чудна што научниците веруваат дека неговото потекло е токму голема поплава. Тоа е мешавина од камења, песок и чакал од сите облици и големини – мешавина слична на она што би го очекувале од поплавите. Ако ова навистина е резултат на поплавата Zanclean, тоа значи дека водите би стигнале до источниот Медитеран, во близина на Сицилија, што го прави најголемото место за мегапоплави во светот.
Медитеранот е осуден на пропаст
Но, тоа не е се, бидејќи еден ден Медитеранот може повторно да пресуши. Доколку Гибралтарскиот теснец се затвори, Медитеранот веројатно би пресушил за околу илјада години. Во подолгата временска рамка, африканската плоча се движи понатаму на север и на исток. На крајот под него ќе се лизне потешкиот европски континент, а Медитеранот ќе исчезне, само овој пат засекогаш.
Забелешка: Преземањето на оваа содржина е дозволено само ако го наведете изворот со задолжително линкување на нашиот домен и оригиналната статија!
Доколку сакате да прочитате повеќе содржини како оваа, препорачуваме да го посетите нашиот портал www.kukuriku.com.mk, а со лајк на нашата фан страна станувате дел нашето многубројно членство facebook.com/Kukuriku.mk/.
