Се води жестока дебата околу лекот acetaminophen и неговата употреба за време на бременоста, при што новото истражување укажува на скриените ризици за фетусот, апелира на претпазливост, а експертите бараат посилни докази.
Лекот Acetaminophen, кај нас попознат како paracetamol, аналгетик и антипиретик кој вообичаено се користи за ублажување на болката за време на бременоста, стана фокус на сè поголема дебата поради истражувањата кои го поврзуваат со нарушување на хиперактивноста со дефицит на внимание (ADHD). Иако генерално се смета за безбеден, неодамнешните наоди укажуваат на можни ризици за развојот на феталниот мозок.
Една нова американска студија, објавена во списанието Nature Mental Health, ги анализирала нивоата на acetaminophen во крвта на 307 бремени жени, откривајќи дека децата изложени во матката имаат повеќе од три пати поголеми шанси да развијат ADHD. За неродените ќерки, ризикот се зголемил повеќе од шест пати.
Недостаток на дефинитивни докази
И покрај овие сознанија, експертите предупредуваат дека нема потреба од паника. Лекувањето на болката и треската за време на бременоста е од клучно значење, бидејќи и двете можат да претставуваат ризик за фетусот. Сепак, долгорочните ефекти од употребата на acetaminophen остануваат слабо проучени.
Овој лек е… одобрен пред неколку децении и можеби ќе треба повторно да се процени од FDA. Acetaminophen никогаш не бил проценет за изложеност на фетусот во однос на долгорочните невроразвојни ефекти, вели Sheela Sathyanarayana од University of Washington School во Washington.
Неколку епидемиолошки студии забележале корелација помеѓу пренаталната изложеност на acetaminophen и ADHD, иако некои од овие наоди се контрадикторни. Поради малата големина на примерокот во најновата студија, мала е веројатноста да се сменат ставовите на американските регулаторни тела како што се FDA, EMA, ACOG и Друштвото за медицина на мајката и фетусот, кои сите тврдат дека acetaminophen е безбеден кога се користи минимално.
Потреба за понатамошно истражување
Viktor Ahlqvist од Sweden’s Karolinska Institute, кој не бил вклучен во студијата, забележува дека таа не ги зема предвид факторите како што се причините за земање acetaminophen, кој може самостојно да влијае на развојот на детето.
Водечкиот автор на студијата, Brennan Baker, од Children’s Research Institute во Seattle, сугерира дека FDA треба да го преиспита својот преглед од 2015 година, кој откри дека доказите што го поврзуваат acetaminophen со ADHD се неубедливи. Повеќето претходни студии бараа од жените да пријават дали земале Tylenol или нешто што содржи acetaminophen, објаснува Baker.
Во 2021 година, меѓународен тим од 91 научник повика на претпазливост, препорачувајќи им на бремените жени да користат acetaminophen само кога е медицински неопходно и во најниската ефективна доза.
Baker признава дека спротивставените резултати и ограничените податоци значат дека се потребни повеќе истражувања пред да се променат официјалните препораки.
Извор: Science Alert
