Една нова научна студија сугерира дека ако не ги забавиме климатските промени и го одржуваме глобалното затоплување под 1,5°C, неповратните промени ќе се случат порано од претходно очекуваното, а последиците ќе бидат катастрофални.
Дури и ако успееме да ја стабилизираме температурата на Земјата, така што ќе достигнеме врв на затоплување од 2°C во споредба со прединдустриското време, огромните ледени плочи на Гренланд и Антарктикот се на пат кон неповратно топење, предупредува новото научно истражување.
Ако ја пропуштиме оваа цел за ограничување на емисиите, ледените плочи ќе се распаднат и ќе се стопат брзо, според нашите пресметки, објаснува Axel Timmermann, климатски физичар од Корејскиот институт за основни науки.
Глобалното ниво на морињата веќе се зголеми за околу 20 сантиметри во просек во текот на 20 век. Пресметаното забрзување би ставило едно од 10 луѓе во директна опасност од дополнително покачување на нивото на морето, предупреди генералниот секретар на ОН, Antonio Guterres, на дебатата на Советот за безбедност во New York.
За стотици милиони луѓе кои живеат во мали островски држави во развој и други ниски крајбрежни области низ светот, порастот на нивото на морето е поплава од неволји. Би биле сведоци на масовен егзодус на целото население од библиски размери, изјави првиот човек на ОН.
Новата студија опфати механизми кои недостасуваа од претходните модели
Со вклучување на механизми за повратни информации, кои недостигаа од претходните научни модели, климатскиот научник Jun Young Park и неговите колеги од Националниот универзитет во Pusan предвидуваат дека главната точка на пресврт се приближува побрзо од очекуваното. Нивното истражување беше објавено во списанието Nature Communications.
Компјутерските модели кои ја симулираат динамиката на ледените плочи на Гренланд и Антарктикот често не го земаат предвид фактот дека топењето на ледените плочи ќе влијае на океанските процеси, што пак може да се врати на ледената покривка и атмосферата, објаснува Park.
Како што копнениот и морскиот мраз продолжуваат да се топат со постојано растечка стапка, топената вода што оди во океанот се концентрира кон површината, намалувајќи ја размената на топлина од длабочините и зголемувајќи ги подземните температури уште повеќе. Оваа дополнителна топлина ризикува понатамошна ерозија на замрзнатите потпори што ја задржуваат ледената полица на Антарктикот, предизвикувајќи уште повеќе топена вода да тече во океанот.
Иако тимот допрва треба да ја постигне високата резолуција што ја имаат другите водечки климатски модели, вклучувајќи ги податоците од овие процеси им овозможува на истражувачите да видат како топената вода влијае на стабилноста на ледените плочи. Некои од овие ефекти веќе се гледаат во реално време, со досега нечуени настани како дождвите на Гренланд и јасно видливо зголемување на флуктуациите на топената вода на ледениот гребен на Антарктикот, истакнуваат Park и неговиот тим.
Најдоброто и најлошото сценарио
Нивните нови пресметки сугерираат дека овој неповратен процес може да се активира веќе на ниво на затоплување од 1,8°C. Од друга страна, само во нивното најагресивно сценарио за ублажување на климатските промени, односно задржување на нивото на затоплување под 1,5°C, моделот покажа дека можеме да избегнеме такво брзо забрзување на порастот на нивото на морето.
Ако не преземеме ништо, повлекувањето на ледените плочи ќе продолжи да го подига нивото на морето за најмалку 100 сантиметри во следните 130 години. Ова би било на врвот на другите придонеси, како што е термалното проширување на океанската вода, објаснува Timmermann.
Ова е сценарио кое би имало драстични последици за мега градовите на сите континенти, вклучително и урбаните центри како Каиро, Мумбај, Шангај, Лондон, Лос Анџелес, Њујорк и Буенос Аирес, посочува првиот човек на ОН.
Колку и да звучи алармантно, има многу карактеристики кои влијаат на нашите сложени еколошки системи кои новото моделирање не ги вклучило, како што се ефектите од тесните крајбрежни струи.
Иако е потребна повеќе работа за да се намали неизвесноста во ваквите проекции, оваа студија јасно ја покажува важноста од преземање брзи активности за намалување на антропогените емисии на стакленички гасови што е можно побрзо за да се намалат ризиците поврзани со губењето на големите ледени плочи, истакнува атмосферскиот научник Robin Smith, кој не бил вклучен во студијата.
