Во моментов во светот се одгледуваат повеќе од 5.000 видови компири.
Една од омилените јадења низ целиот свет е секако компирот. Без разлика дали го јадеме варен, печен или пржен на масло, милиони луѓе консумираат барем некаков вид компир секој ден.
Не само што е богат со хранливи материи и калории, туку содржи и витамин Ц, калиум, влакна и отпорен скроб (што е добро за бактериите во нашиот дигестивен систем) и е природно без глутен.
Но, дали знаете од каде потекнува компирот?
Повеќето луѓе веројатно ќе речат од Јужна Америка, од Андите. И нема да погрешат. Бидејќи токму во оваа област античките народи го одгледувале ова растение за прв пат, кое се проширило низ целиот свет по 16 век.
Но, научниците откриле интересен факт во „семејното дрво“ на компирот. Како што објавиле во студија објавена во списанието „Cell“, тие анализирале 450 геноми од култивирани компири и 56 геноми од диви видови компири и откриле дека компирот каков што го знаеме денес потекнува пред околу 9 милиони години во Јужна Америка. И тоа не е сè. Анализата покажа дека компирот настанал како природно вкрстување помеѓу предок на компирот и див домат.
Поточно, со вкрстување на растение кое денес може да се најде во Перу наречено Etberosum, многу слично на компирот, но нема кртула од дивиот домат. Како што истакнуваат научниците, овие две растенија делеле заеднички предок пред приближно 14 милиони години, што им овозможило со текот на времето да се вкрстуваат и да создадат нов хибрид.
Појавата на овие хибриди довело до развој на кртули на новоформираното растение од кое ќе се развива компирот. Научниците откриле дека гените одговорни за формирање на плодот во растението домат се одговорни за формирање на кртули во растението компир.
Со развивање на растението со клубен, новосоздадениот компир можел да се прилагоди на суровите и студени услови на планините, дозволувајќи му на новиот вид да преживее и брзо да се шири.
Компирот е навистина една од најважните прехранбени производи на човештвото, комбинирајќи извонредна разноврсност, хранлива вредност и културна сеприсутност на начини на кои малку култури можат да се споредат, рече Sanwen Huang, геномски биолог во Кинеската академија за земјоделски науки и главен автор на студијата.
Патем, во светот моментално се одгледуваат околу 5.000 различни видови компири. Научниците се надеваат дека резултатите од оваа студија би можеле да помогнат во подобрувањето на одгледувањето компири, кое е во предизвикувачки период поради глобалните климатски промени.
