Светските океани се приближуваат до опасните нивоа на киселост што може сериозно да му наштети на морскиот живот и да ја наруши климатската стабилност, се вели во новиот извештај на Climate Impact Research во Potsdam.
Студијата истакнува девет критични фактори кои ја регулираат способноста на Земјата да поддржува живот, од кои шест веќе ги надминале безбедните граници поради човечката активност.
Неодамнешните грижи се фокусираа на закиселувањето на океаните, процес поттикнат од зголемените емисии на јаглерод диоксид (CO2) од согорувањето на фосилни горива како јаглен, нафта и гас.
Бидејќи CO2 се раствора во морската вода, ги прави океаните покисели, заканувајќи ги екосистемите од витално значење за морскиот и човечкиот живот.
Извештајот предупредува дека овој клучен праг наскоро би можел да стане седмата граница што треба да се пробие.
Неизбежна последица
Boris Sakschewski, еден од авторите, ја објасни долгорочната закана:
„Дури и со брзо намалување на емисиите, одредено ниво на континуирана киселост може да биде неизбежна поради веќе испуштениот CO₂ и времето потребно за да реагира океанскиот систем“.
Sakschewski нагласува дека пробивањето на таа граница изгледа „неизбежно во наредните години“. Закиселувањето на океаните е особено штетно за коралите, школките и фитопланктонот, кои се основата на морските синџири на исхрана.
Загрозувањето на овие видови го загрозува снабдувањето со храна за милијарди луѓе ширум светот и ја ограничува способноста на океаните да апсорбира повеќе јаглерод диоксид, што пак го влошува нивото на глобалното затоплување.
Шест удари
Извештајот прикажува девет клучни планетарни граници, дизајнирани да сигнализираат кога природните системи на Земјата се изложени на ризик да ги преминат превртните точки. Шест од овие граници се веќе надминати, вклучувајќи ги климатските промени, губењето на биолошката разновидност, уништувањето на природните живеалишта и резервите на слатка вода, како и порастот на загадувачи како што се пластичните и хемиските ѓубрива.
Единствената планетарна граница што покажува подобрување е состојбата на заштитната озонска обвивка на Земјата, која е сериозно оштетена од вештачките хемикалии, но сега се опоравува по забраната за осиромашувачки материи во 1987 година. Сепак, деветтата граница, која се однесува на опасните фини честички во атмосферата, останува блиску до границата на опасност.
Додека напорите за подобрување на квалитетот на воздухот, како што е забраната за автомобили со високо загадување, го забавија нивниот пораст во некои региони, земјите што се индустријализираат сè уште може да имаат високи концентрации.
Трошка надеж
Истражувачите ја нагласија меѓусебната поврзаност на сите девет граници, истакнувајќи дека дестабилизирањето може да има ефекти низ сите системи за одржување на животот на Земјата.
„Овие пресвртни точки, доколку се поминат, ќе доведат до неповратни и катастрофални исходи за милијарди луѓе и многу идни генерации на Земјата“, предупредува извештајот.
Сепак, студијата, исто така, понуди трошка надеж, наведувајќи дека решавањето на една криза – како што е одржувањето на порастот на глобалната температура под 1,5°C – може да има позитивни ефекти врз повеќе еколошки предизвици.
Како што светските океани се приближуваат кон тоа да станат премногу кисели за да го поддржат морскиот живот и да ја регулираат климата, извештајот повикува на итна акција за да се спречат понатамошни прекршувања на планетарните граници.
