СТРАШНО ПОРЕМЕТУВАЊЕ | Што е и како напредува Aphasia, состојба која полека му одзема на Брус Вилис сè она што го прави актер?

1367
На актерите Bruce Willis, Emilia Clarke и Sharon Stone, им е дијагностицирана aphasia.

Откако му беше дијагностицирана Aphasia, која влијае на неговите когнитивни способности, познатиот актер Bruce Willis (67) најави дека се повлекува од светот на актерството.

Што всушност е Aphasia?

Aphasia е стекната загуба или нарушување на говорот, што ја намалува способноста за разбирање или изразување (експресија) зборови. Пореметувањето е предизвикано од нарушена функција на говорниот центар.

Најчесто ги погодува возрасните кои доживеале мозочен удар, но може да биде и резултат на тумор на мозокот, инфекција, повреда на главата или разни видови деменција.

Со болеста се борат и други познати личности, како Sharon Stone, Emilia Clark и Randy Travis.

Видови на Aphasia

Главните типови на афазија се Broca Aphasia (моторна или експресивна) и Wernicke Aphasia (сензорна).

Моторна или Broca Aphasia е неможноста да се најдат вистинските зборови во одреден момент кога сакаме да кажеме нешто, а притоа да се зачува можноста за разбирање. Се јавува одзимање на десната страна на телото, раката или ногата. Човекот станува нем и нема способност да врши свесни, намерни движења на говорните органи и не може да ја повтори ниту најмалата говорна единица.

Сензорна или Wernicke Aphasia е неможност да се препознаат зборови или значајни визуелни и тактилни информации, но продукција на говор во голема мера е зачувана. Нарушувањето е придружено со погрешно разбирање на изговорените зборови, додека слухот останува добар. Личноста нема проблеми со говорот и изговорот. Во оваа ситуација, оштетувањето може да биде благо и личноста да разбира што се зборува, но може да му биде многу тешко бидејќи нема да разбере одредени зборови надвор од реченицата.

Покрај главните типови, понекогаш е можна и придружна неспособност за пишување (Agraphia), неможност за читање (Alexia), неможност за броење (Acalculia) како и неразбирање на сопствениот или туѓ говор и замена на зборови (Paraphasia).

Причини за Aphasia

Иако една од најчестите причини за Aphasia е мозочниот удар, причините може да бидат и васкуларни заболувања (емболија, тромбоза, крварење), тумори, инфекции, трауми, деменција (Паркинсонова болест, Алцхајмерова болест, Пикова болест итн.)

Како резултат на тоа, постои нарушена функција на говорниот центар во левата хемисфера на мозокот. Видот на јазичните потешкотии зависи од локацијата и големината на оштетувањето на мозокот.

Региони на левата хемисфера кои можат да доведат до aphasia кога се оштетени (шематски дијаграм заснован на наодите на I. Henseler, F. Regenbrecht, H. Obrig, 2014).

Симптоми на Aphasia

Симптомите на Aphasia може да се препознаат кај личноста преку некохерентен и бесмислен говор, тешкотии со разбирање на едноставниот говор, тешкотии со пишување, читање и/или броење, неможност да се создадат нови зборови, тешкотии со именување предмети во околината, тешкотии во сеќавањето на претходно познатите концепти и подолго време за одговор на едноставни прашања.

Кога ќе забележите дека некои од овие симптоми често се повторуваат, важно е да се реагира навремено и да се побара лекарска помош за да се утврди дали се работи за Aphasia.

Дијагноза и третман

Со ова нарушување, целосно закрепнување се случува многу ретко или речиси никогаш.

Вербалната комуникација со некоја личност е наједноставниот начин да се постави дијагноза. Преку спонтан разговор со пациентот најдобро можете да ја воспоставите врската помеѓу речениците на личноста и можното постоење на грешки при именувањето на предмети.

Различни тестови поврзани со говор, именување, разбирање, читање и пишување може да го одредат типот на Aphasia и да ја претпостават сериозноста на оштетувањето на мозокот, додека невролошката слика на мозокот како CT или MR може да ја открие локацијата на повредата на мозокот и оштетената структура.

Неопходно е да се спроведат различни логопедски терапии кои треба да се започнат веднаш штом се појават првите симптоми за пациентот да закрепне што е можно поскоро.

Локацијата и големината на оштетувањето на мозокот како и општата здравствена состојба на пациентот и неговата соработка во спроведувањето на терапии играат важна улога во третманот и брзината на закрепнувањето.

Начинот на комуникација со луѓе кои имаат Aphasia

Најважно е да се однесувате природно. Не обраќајте им се на луѓето кои страдаат од Aphasia како на мало дете, туку разговарајте нормално и едноставно, внимавајќи да го намалите шумот во позадината што може да го вознемири пациентот.

Потрудете се да им дадете време да одговорат и пофалете ги за нивните напори во обидот да зборуваат. Не фокусирајте се само на комуникација базирана на говор, обидете се да комуницирате со нив преку други начини на објаснување, како што се цртежи или гестови, и во никој случај не поправајте ја личноста за секој збор што погрешно го изговара.

Нека бидат независни и вклучени во сите домашни работи и семејни одлуки.

Потрудете се да ги поддржите и верувајте во нивниот напредок бидејќи вашето присуство и љубов можат да бидат нивната најефикасна терапија.

Вежби кои можат да помогнат

Луѓето треба да вежбаат секојдневно за да ги намалат тешкотиите во говорот и јазикот. Вежбањето не треба да трае предолго бидејќи луѓето брзо се заморуваат и губат концентрација.

Вежбите кои можат да му помогнат на човекот вклучуваат слушање говор, зборување, броење, разбирање, пишување и читање.