Најлесен начин да се запамети низата активности во реанимација поради респираторен застој е т.н. ABCD систем.
Респираторниот застој е состојба во која дишењето целосно запира и не може повторно да се воспостави без соодветна терапија. Можни причини се опструкција на дишните патишта, намален респираторен напор и слабост на респираторните мускули.
Често се јавува во исто време со срцева слабост, но не секогаш, пишува ACLS Medical Training. Тоа се две поврзани состојби. Имено, респираторниот застој секогаш ќе доведе до слабост на срцето доколку не се лекува. Кога пациентот паѓа во респираторен застој, се случуваат две работи.
Прво, јаглерод диоксидот не е правилно отстранет од крвотокот, што доведува до акумулација на јаглеродна киселина. Вишокот киселина може да предизвика проблеми во мозокот и срцето. Второ, нивото на кислород во крвотокот постепено ќе се намалува, што ќе предизвика проблеми во срцето и мозокот.
Опструкција на дишните патишта
Опструкцијата може да ги опфати горните и долните дишни патишта.
Опструкција на горните дишни патишта може да се појави кај доенчиња до третиот месец од животот, кои обично дишат низ носот, и затоа опструкција на горните дишни патишта може да настане поради затнување на носот (назална конгестија). На сите возрасти, губењето на тонусот на мускулите со намалена свест може да предизвика опструкција на горните дишни патишта, бидејќи задниот дел на јазикот се поместил во ждрелото. Други причини за опструкција на горните дишни патишта вклучуваат крв, слуз, повраќање или туѓо тело; спазам или едем на гласните жици; и воспаление на душникот и ждрелото, тумори или повреди. Пациентите со вродени нарушувања во развојот често имаат абнормални горни дишни патишта кои многу полесно се блокираат.
Опструкција на долните дишни патишта може да резултира од пневмонија, бронхоспазам, пулмонален едем, пулмонално крварење или давење.
Намален респираторен напор
Намалениот респираторен напор го одразува оштетувањето на централниот нервен систем од следниве причини: нарушувања на централниот нервен систем, несакани ефекти од лекови и метаболички нарушувања.
Нарушувањата на централниот нервен систем кои влијаат на мозочното стебло (на пример, мозочен удар, инфекција, тумор) може да предизвикаат хиповентилација. Нарушувањата кои го зголемуваат интракранијалниот притисок обично првично предизвикуваат хипервентилација, но хиповентилацијата може да се развие ако мозочното стебло е компресирано.
Лековите кои го намалуваат респираторниот напор вклучуваат опиоиди и седативи-хипнотици (на пример, барбитурати, алкохол, бензодиазепини). Комбинациите на овие лекови дополнително го зголемуваат ризикот од хиповентилација. Обично се работи за предозирање (намерно или ненамерно), иако помала доза може да го намали напорот кај пациенти кои се почувствителни на ефектите од овие лекови. Ризикот од респираторна депресија предизвикана од опиоиди (OIRD) е најчест во непосредниот постоперативен период на опоравување, но постои во текот и по престојот во болница. OIRD може да доведе до катастрофални исходи како што се тешко оштетување на мозокот или смрт.
Слабост на респираторните мускули
Слабоста може да биде предизвикана од невромускулни нарушувања и замор.
Невромускулните причини вклучуваат повреди на ‘рбетниот мозок, невромускулни заболувања (на пример, мијастенија гравис, ботулизам, детска парализа, синдром Гилен-Баре) и лекови за блокирање на невромускулните мускули.
Замор на респираторните мускули може да се појави ако пациентите дишат подолго при минутна вентилација која надминува околу 70 проценти од нивната максимална доброволна вентилација.
“ABCD систем”
Најлесен начин да се запамети редоследот на дејствијата кај општите мерки за реанимација поради респираторен застој е т.н. ABCD систем.
Прва во серијата мерки е проодност на дишните патишта. Пациентот е поставен на грб, на тврда површина. Со прстите брзо се поминува преку усната шуплина и се отстранува сѐ што може да го попречи протокот на воздух. Главата на пациентот се екстендира така што со дланката од едната рака челото на пациентот се турка назад, додека во исто време со другата рака се крева долната вилица.
Вториот чекор е да се провери спонтаното дишење на пациентот (Breathing). Лицето кое спроведува реанимација се наведнува над устата и носот на пациентот и слуша дали има шум при дишење. Во исто време, набљудува дали се движат градите или стомакот. Доколку се открие дека пациентот не дише, треба да се направи вештачко дишење.
Следниот чекор е да се воспостави циркулација. Во случај на недостаток на пулс, потребна е надворешна масажа на срцето. Престанок или слабеење на работата на срцето може да се воспостави со палпација (пипање) на артериите на вратот, рацете или нозете, а зениците на пациентот се прошируваат и тој има изглед на мртовец.
Реанимацијата е успешна ако се почувствува пулс во артериите на вратот или нозете, ако зениците не се максимално проширени, ако бојата на кожата се подобри и се појави тонусот на мускулите, а градите се движат спонтано и ритмички. Потоа следи фаза на примена на лекови, во зависност од состојбата што доведе до респираторен застој.
