Тој е најпознат по неговото учество во проектот Manhattan, но Oppenheimer имал многу поголемо влијание врз науката.
Американскиот филм Oppenheimer ги урива сите рекорди во кината, а на многу луѓе им дал сосема нова перспектива за тоа што всушност се случило за време на Втората светска војна. Но, кој е J. Robert Oppenheimer, главниот лик во филмскиот хит?
Прво, Oppenheimer бил научник, поточно хемичар и физичар, а само малкумина знаат дека имал докторат од филозофија, а се смета дека бил еден од клучните фигури во развојот на американската атомска бомба за време на Втората светска војна. Често го нарекуваат татко на атомската бомба затоа што одиграл клучна улога во проектот Manhattan, тајната програма за истражување и развој што довел до создавање на првото нуклеарно оружје.
Научник, физичар, хемичар, филозоф…
Но, Oppenheimer бил брилијантен научник и едукатор, познат по своето широко познавање на теоретската физика, и дал значаен придонес во развојот на квантната механика и теоријата на квантното поле, како што е Born-Oppenheimer апроксимацијата за молекуларните бранови функции, работа на теорија на електрони и позитрони, процесот на Oppenheimer-Phillips во нуклеарната фузија и првото предвидување на квантното тунелирање. Со своите студенти, тој придонел и за теоријата на неутронските ѕвезди и црните дупки, теоријата на квантните полиња и интеракциите на космичките зраци.
Спровел важни истражувања во теоретската астрономија (особено поврзана со општата релативност и нуклеарната теорија), нуклеарната физика, спектроскопијата и теоријата на квантното поле, вклучително и квантната електродинамика. Во еден момент, неговото внимание го привлече формалната математика на релативистичката квантна механика, иако тој се сомневал во нејзината валидност. Неговите научни трудови предвидувале многу подоцнежни откритија, вклучувајќи ги неутронот, неутронската ѕвезда и мезонот.
Тој беше професор на University of California, Berkeley и на California Institute of Technology (Caltech) со години пред да ја преземе својата улога во проектот Manhattan во 1942 година. Oppenheimer ја предводел лабораторијата во Los Alamos Laboratory во New Mexico, каде што ги надгледувал напорите за дизајнирање и изградба на првата атомска бомба.
Тој бил присутен на првиот успешен тест на првата атомска бомба, со кодно име “Trinity”, што се случило на 16 јули 1945 година во пустината на New Mexico, по што биле изработени атомските бомби фрлени врз јапонските градови Hiroshima и Nagasaki во август 1945 година.
Тој се борел за контрола на нуклеарното оружје
Иако бил најпознат по својата улога за време на војната, Oppenheimer по завршувањето на меѓународните контроли на нуклеарната енергија лобирал за да се спречи ширењето на нуклеарното оружје и трката за нуклеарно вооружување со Советскиот Сојуз. Тој се спротивставил на развојот на хидрогенската бомба, а неговите ставови за одбранбените прашања предизвикале гнев кај некои американски владини и воени претставници. Поради ова, му биле одземени и безбедносните сертификати и не му бил дозволен пристап до најчувствителните информации. Иако продолжил да се занимава со физика, неговата кариера како истакнат теоретски физичар практично завршила со овој потег. Дури во 2022 година таа одлука била укината, со што била исправена големата неправда направена врз тој исклучителен физичар.
Токму поради откажувањето на овој безбедносен сертификат, Oppenheimer се фокусирал на предавањата по проектот Manhattan, а до крајот на животот напишал само пет научни трудови.
Други научници го сметале за брилијантен
Иако неговите дела биле проучувани со голем интерес од страна на научниците ширум светот, широко се верувало дека тие се тешки за разбирање бидејќи често користел исклучително сложени математички техники за да ги демонстрира физичките принципи и не било невообичаено да направи грешка.
И покрај тоа што никогаш не напишал долг труд и му било проблем да направи долга математичка или физичка пресметка, тој со своите идеи и работа инспирирал други научници и луѓе околу него.
По Втората светска војна, Oppenheimer станал сè позагрижен за потенцијалната опасност што научните пронајдоци би можеле да претставуваат за човештвото. Така, тој се здружи со други познати научници од тоа време, Albert Einstein, Bertrand Russell, Joseph Rotblat и други, и тие го основале она што стана Светска академија за уметности и науки во 1960 година.
Три пати бил номиниран за Нобелова награда
Тој дури три пати бил номиниран за Нобеловата награда за физика – во 1946, 1951 и 1967 година – но никогаш не ја добил. Иако неговите колеги научници се залагале за уште неколку номинации, дури и постхумно, Комитетот за Нобелова награда не ги прифатил тие номинации.
Наместо тоа, тој доби цела низа други меѓународни награди. Така, во септември 1957 година станал член на француската Легија на честа, а во мај 1962 година бил избран во Кралското друштво на Велика Британија. На поттик на бројни политички влијателни лица, американскиот претседател John F. Kennedy требало да му ја доделил наградата Enrico Fermi во 1963 година, за политички да го рехабилитира научникот. Но тој не успеал да му го достави. Недела по убиството на Kennedy, Lyndon Johnson му ја предал наградата.
Oppenheimer починал на 18 февруари 1967 година на 62-годишна возраст во својот дом во Princeton, по неуспешно лекување од рак на грлото. Ожалостени синот Peter, ќерката Katherine и неговата сопруга Kitty.
Неговиот живот и дело биле инспирација за бројни книги, серии и филмови низ годините, а некои од нив биле наградени со престижни награди. Името на Oppenheimer е овековечено и во пространоста на вселената. Имено, во негова чест еден од кратерите на Месечината го добил името Oppenheimer во 1970 година, додека во 2000 година по него го добил име и астероидот 67085.
Иако имал плодна научна кариера во неколку различни области, Oppenheimer сè уште е најпознат по неговата улога во проектот Manhattan и изградбата на атомската бомба.
