„Успеавме да ги разбудиме фоторецепторните клетки во човечката жолта дамка, која е дел од мрежницата одговорна за нашиот централен вид“
„Мртвите“ очи на донатор на органи се „вратени во живот“ во револуционерна студија која сугерира дека мозочната смрт може да биде реверзибилна, пишува Телеграф.
Научниците од САД со експеримент докажале дека фотосензитивните неврони во мрежницата на окото сè уште можат да реагираат на светлина и да комуницираат едни со други до пет часа по смртта, кога тие исто така испраќаат сигнали „слични на оние забележани кај живи субјекти“.
Важно е да се напомене дека овие неврони се дел од централниот нервен систем (CNS), кој ги вклучува мозокот и ‘рбетниот мозок, што би можело да им овозможи на другите клетки во CNS да се регенерираат на сличен начин – можеби враќање и свест.
Во една статија во списанието Nature, авторите изјавиле дека студијата „го покренува прашањето дали мозочната смрт, како што во моментов ја дефинираме, е навистина неповратна“.
Клетките реагирале на различни видови светлина
Водачот на студијата, д-р Fatima Abbas, од Moran Офталмолошкиот центар на Универзитетот во Utah, изјавила: „Успеавме да ги разбудиме фоторецепторните клетки во човечката макула (жолта дамка), која е дел од мрежницата одговорна за нашиот централен вид и нашата способност да гледаме фини детали и боја.“
„Во очите добиени до пет часа по смртта на донаторот на органи, тие клетки реагираа на силна светлина, обоени светла, па дури и многу слаби блесоци на светлина.
Во 2019 година, Универзитетот Yale го рестартирал мозокот на 32 обезглавени свињи кои биле заклани четири часа претходно, при што со коктел од хемикалии повторно ја реактивирале циркулацијата и метаболизмот.
Но, експертите изјавиле дека новата студија отишла чекор подалеку и ги вратила б-брановите – бавни, ритмички осцилации забележани само во живи мозоци.
Др. Frans Vinberg, асистент професор по офталмологија и визуелни науки на Универзитетот во Utah, изјавил: „Во случајот на Yale, координираната популациска активност на невроните во свинскиот мозок не може да се обнови“.
„Во нашиот случај, успеавме да ги оживееме реакциите на популацијата на фоторецепторните клетки дури и до пет часа по смртта во човечката централна мрежница, која е важен дел од нашиот централен нервен систем.“
„Успеавме да ги натераме клетките на мрежницата да комуницираат едни со други, како што тоа го прават во живото око. Минатите студии ја вратија многу ограничената електрична активност во очите на донаторите на органи, но тоа никогаш не беше постигнато во макулата, ниту до степен до кој сега успеавме. Ретината е дел од нашиот централен нервен систем, па мислиме дека слични работи можат да се видат и во други делови на мозокот.“
Нови терапии за губење на видот
Во првичните експерименти, научниците биле во можност да ги оживеат ќелиите со сензори за светлина, но не успеале да ги натераат да разговараат едни со други.
Набрзо сфатиле дека тоа е поради недостаток на кислород, па дизајнирале специјална транспортна единица која може да врати кислород и разни хранливи материи во очите веднаш штом ќе бидат отстранети од донаторот.
Овој специјален држач вклучува и електроди кои можат да се поврзат со двете страни на мрежницата за следење на електричните сигнали, како и систем за стимулација на светлина.
Истражувачите, исто така, се надеваат дека напредокот ќе доведе до очни експерименти, кои во моментов се спроведуваат на примати, кои исто така се спроведуваат на „живи“ очи од донатори, што ќе го забрза развојот на нови терапии за губење на видот и ќе го подобри разбирањето на невродегенеративните болести.
„Научната заедница сега може да го проучува човечкиот вид на начини кои едноставно не беа можни со лабораториски животни“, рече д-р Vinberg.
„Се надеваме дека ова ќе ги мотивира здруженијата на донатори на органи, самите донатори на органи и банката за очи и ќе им помогне да ги разберат новите возбудливи можности што ги нуди овој вид на истражување.“
