На денешен ден почна најкрвавата војна во историјата | Повод е акцијата на маскирани војници и битката за пристаништето со две имиња

641

На денешен ден започна Втората светска војна.

На 1 септември 1939 година започнала Втората светска војна, најголемата и најтрагичната војна во светската историја. Тој ден, нешто по 4 часот наутро, германските единици влегле на територијата на Полска и ја започнаа операцијата со кодно име Fall Weiss.

По молскавичната војна, Полска била принудена да капитулира, но полската влада успеала да емигрира во Лондон, каде што ќе продолжи да дејствува политички до крајот на војната. Територијата на Полска била окупирана и поделена помеѓу Третиот Рајх и Советскиот Сојуз во согласност со пактот Рибентроп-Молотов потпишан на почетокот на август 1939 година.

Нападот на Полска активирал цела низа претходно потпишани меѓудржавни договори, поради што агресијата врз една земја наскоро ќе прерасне во светска војна. Причина за нападот била т.н Operation Himmler, т.е. серија диверзии во кои ноќта пред инвазијата, германски маскирани војници во полски униформи нападнале објекти и луѓе на германска територија долж границата со Полска. Многу попозната причина била повеќегодишната битка за јурисдикција над пристаништето Гдањск, како што го нарекувале Полјаците, или Данцих, како што го нарекувале Германците.

И покрај поголемиот дел од германското население, градот не ѝ припаднал на Германија по Првата светска војна, туку со Версајскиот договор добил статус на слободен град, посебна територија под управа на Друштвото на народите. Одлуката слободниот град Гдањск да се стави во царинска унија со Полска била особено погубна за Германците. Не помалку важен проблем бил фактот што т.н полскиот коридор, кој им овозможувал на Полјаците пристап до Балтичкото Море веднаш во близина на Гдањск, ја оддели Источна Прусија од остатокот на Германија.

Крвава ескалација

Откако нацистите дошле на власт во 1933 година, овој проблем ќе стане еден од главните камени на сопнување во германско-полските односи, па повеќегодишната дипломатска криза есента 1939 година ќе ескалира во отворена војна. Притисокот, а потоа и инвазијата на Полска биле дел од поголемиот план на Хитлер да создаде нов германски Рајх и нова Европа под нацистичка доминација. Тој план, меѓу другото, вклучувал и територијална експанзија, која, според нацистите, требала да ја исправи неправдата што и била нанесена на Германија по Првата светска војна.

Под изговор дека ги спасува припадниците на германскиот народ кои живееле во подредена положба во други земји, Адолф Хитлер решил насилно да ги промени одлуките на Версајската мировна конференција, прво со окупација на Рајнската област, потоа Австрија и Чехословачка. На сè поагресивната германска надворешна политика помогнала и т.н политиката на смирување на Велика Британија и Франција, чии политички претставници ги толерирале освојувачките амбиции на Хитлер, мислејќи дека на тој начин го спасуваат мирот во Европа.

Загинале помеѓу 50 и 100 милиони луѓе

Ваквиот пристап особено ќе дојде до израз на конференцијата во Минхен одржана во септември 1938 година, каде што британскиот премиер Невил Чембрлен и Французинот Едуард Даладиер потпишале договор со Бенито Мусолини и Адолф Хитлер за прифаќање на германската окупација на дел од Чехословачка, по што целата ќе биде окупирана.

По пасивноста во случајот со Чехословачка западните сили одлучиле да се коригираат во случај на евентуален напад на Полска. Во март 1939 година, Велика Британија и Франција потпишале договор со Полска во кој ветиле дека ќе обезбедат воена помош во случај на закана за независноста на Полска од страна на Германија. Шест месеци подоцна, договорот ќе се спроведе.

Откако Полска била нападната на 1 септември 1939 година, Велика Британија и Франција и објавиле војна на Германија на 3 септември. Така започна Втората светска војна, која ќе трае шест години, ќе однесе меѓу 50 и 100 милиони човечки животи, ќе предизвика незамислива материјална штета и ќе резултира со сосема нови геополитички односи во светот.